STYCZEŃ
1 I 1993 roku Czechosłowacja rozpadła się na dwa kraje – Republikę Czeską i Słowację
10 I 1920 roku wszedł w życie Traktat Wersalski kończący I wojnę światową
15 I 1582 roku w Jamie Zapolskim podpisano rozejm kończący wojnę polsko – moskiewską, na mocy którego Polska odzyskała Inflanty
16 I 1919 roku Ignacy Jan Paderewski został mianowany premierem i ministrem spraw zagranicznych
17 I 1649 roku na Wawelu w Krakowie Jan II Kazimierz Waza został koronowany na króla Polskiej
19 I 1945 roku Leopold Okulicki rozwiązał Armię Krajową
23 I 1793 roku Rosja i Prusy podpisały II traktat rozbiorowy Rzeczypospolitej Obojga Narodów
24 I 1507 roku Zygmunt I Stary został koronowany na Wawelu w Krakowie na króla Polski
25 I 1831 roku podczas powstania listopadowego sejm ogłosił detronizację króla Polski Mikołaja I
28 I 1573 roku podpisano akt Konfederacji Warszawskiej gwarantujący tolerancję religijną w Rzeczypospolitej Obojga Narodów
LUTY
4 II 1945 roku w Jałcie rozpoczęła się konferencja z udziałem przywódców Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Związku Radzieckiego
6 II 1633 roku Władysław IV Waza został w Krakowie koronowany na króla Polski
14 II 1831 roku w czasie powstania listopadowego w bitwie pod Stoczkiem wojska polskie pokonały armię rosyjską
16 II 1919 roku podpisano w Trewirze rozejm kończący powstanie wielkopolskie
17 II 1772 roku w Petersburgu podpisano tajną konwencję rosyjsko – pruską dotyczącą I rozbioru Polski
19 II 1594 roku król Polski Zygmunt III Waza został koronowany w Uppsali na króla Szwecji.
20 II - w 1920 roku Naczelnik Państwa Józef Piłsudski mianował polskim komisarzem plebiscytowym Wojciecha Korfantego
21 II 1574 roku Henryk III Walezy został koronowany na pierwszego elekcyjnego króla Polski
29 II 1768 roku w Barze na Podolu szlachta zawiązała konfederację zwaną później barską
MARZEC
2 III 1333 - śmierć Władysława Łokietka
4 III 1386 - koronacja Władysława Jagiełły na króla Polski
7 III 1000 - początek zjazdu gnieźnieńskiego
8 III - Dzień Kobiet
9 III 1652 - Władysław Siciński po raz pierwszy w historii Rzeczypospolitej zrywa sejm
10 III 1863 - Marian Langiewicz zostaje dyktatorem powstania styczniowego
12 III 1999 - przyjęcie Polski do NATO
17 III 1921 - uchwalenie konstytucji marcowej
20 III 1921 - plebiscyt na Górnym Śląsku
24 III 794 - Tadeusz Kościuszko składa przysięgę na rynku w Krakowie, początek powstania kościuszkowskiego
31 III 1831 - zwycięskie bitwy powstania listopadowego pod Wawrem i Dębem Wielkim
KWIECIEŃ
1 IV 1548 - śmierć króla Zygmunta Starego
2 IV 1997 - przyjęcie projektu konstytucji III RP przez Zgromadzenie Narodowe
2005 - umiera papież Jan Paweł II
4 IV 1794 – zwycięstwo polskich kosynierów w bitwie z armią rosyjską pod Racławicami
5 IV 1952 - podpisanie umowy o budowie Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie
9 IV 1241 - bitwa pod Legnicą. Śmierć Henryka Pobożnego
10 IV 1525 - hołd pruski
1831 - zwycięstwo gen. Prądzyńskiego pod Iganiami podczas powstania listopadowego
11 IV 1573 - wybór Henryka Walezego na pierwszego króla elekcyjnego Polski
1864 - aresztowanie dyktatora powstania styczniowego - Romualda Traugutta
12 IV 1943 - Niemcy informują o odnalezieniu masowych grobów w Katyniu
13 IV 1990 - ZSRR oficjalnie przyznaje się do zbrodni katyńskiej
18 IV 1025 - koronacja Bolesława Chrobrego na pierwszego króla Polski
1518 - ślub Zygmunta Starego i Włoszki Bony Sforzy
23 IV 997 - męczeńską śmiercią ginie w Prusach św. Wojciech
1935 - prezydent II RP Ignacy Mościcki podpisuje konstytucję kwietniową
25 IV 1333 – koronacja ostatniego Piasta - Kazimierza Wielkiego na króla Polski
27 IV 1978 - pierwszy Polak gen. Mirosław Hermaszewski w kosmosie
30 IV 1632 - śmierć króla elekcyjnego - Zygmunta III Wazy
MAJ
1 V 1888 w Chicago rozpoczyna się strajk robotników walczących o ośmiogodzinny dzień pracy. Na pamiątkę tego wydarzenia ustanowiono Święto Pracy obchodzone w wielu krajach na świecie
1 V 2004 Polska stała się członkiem wspólnoty państw Unii Europejskiej
1 V 1576 - koronacja Stefana Batorego i Anny Jagiellonki
2 V - Dzień Flagi RP. Jest to święto państwowe
2 V 1945 Kapituluje Berlin - nieoficjalnie kończy się II Wojna Światowa w Europie
3 V - Święto uchwalenia Konstytucji 3 Maja 1791 roku – pierwszej w Europie a drugiej na świecie, dzień ustawowo wolny od pracy
7 V 1794 roku Tadeusz Kościuszko wydał ostatni akt prawny I Rzeczypospolitej - uniwersał połaniecki znoszący poddaństwo osobiste chłopów, zakazujący ich rugowania z gruntu oraz zmniejszający wymiar pańszczyzny
08 V 1945 Niemcy podpisują bezwarunkową kapitulację, kończy się II wojna światowa w Europie i istnienie III Rzeszy. W Europie zaczyna obowiązywać nowy „porządek”
9 V 1945 - Dzień Zwycięstwa - święto państwowe obchodzone z okazji zakończenia II wojny światowej
10 V 1034 – śmierć Mieszka II
11 V 1573 – wybór pierwszego króla elekcyjnego – Henryka Walezego na króla Polski
12 V 1364 – założenie Akademii Krakowskiej przez Kazimierza Wielkiego
12 V 1926 – przewrót majowy, zbrojny zamach stanu dokonany przez zwolenników J. Piłsudskiego
12 V 1935 - w Warszawie zmarł marszałek Józef Piłsudski. Ogłoszono żałobę narodową
12 V 1975 - wprowadzono nowy podział administracyjny kraju, powstało 49 województw
18 V - tego dnia w 1944 roku zakończyła się bitwa pod Monte Cassino
20 V 1900 - otwarcie II Igrzysk Olimpijskich w Paryżu ery nowożytnej, w olimpiadzie po raz pierwszy mogły brać udział kobiety i stanowiły 0,6% uczestników
22 V 1921 - bitwa o Górę św. Anny, największa bitwa III powstania śląskiego
26 V – Dzień Matki
1518 - ślub Zygmunta Starego i Włoszki Bony Sforzy
23 IV 997 - męczeńską śmiercią ginie w Prusach św. Wojciech
1935 - prezydent II RP Ignacy Mościcki podpisuje konstytucję kwietniową
25 IV 1333 – koronacja ostatniego Piasta - Kazimierza Wielkiego na króla Polski
27 IV 1978 - pierwszy Polak gen. Mirosław Hermaszewski w kosmosie
30 IV 1632 - śmierć króla elekcyjnego - Zygmunta III Wazy
CZERWIEC
6 VI 1794 roku wojska polskie doznały klęski pod Szczekocinami. Bitwa ta zapoczątkowała upadek Powstania Kościuszkowskiego, którego efektem był III rozbiór Polski w 1795 roku
9 VI 1595 roku urodził się Władysław IV Waza, król Polski, tytularny król Szwecji i car Rosji, jeden z najwybitniejszych władców Rzeczypospolitej Obojga Narodów
13 VI 1611 roku wojska polskiego zdobyły Smoleńsk, oblegany od września 1609 roku
14 VI 1634 roku Rzeczpospolita Obojga Narodów zawarła w Polanowie pokój wieczysty z Rosją, który kończył wojnę smoleńską w latach 1632 – 1634. Polska utrzymała nabytki terytorialne na mocy rozejmu w Dywilinie z 1619 roku, jednak Władysław IV Waza zrzekł się z tytułu cara moskiewskiego oraz pretensji do tronu carskiego
19 VI 1669 roku Michał Korybut Wiśniowiecki został wybrany na króla Polski. Za jego rządów doszło do podpisania w 1672 roku upokarzającego pokoju w Buczaczu, na mocy którego Polska zrzekała się na rzecz Imperium Osmańskiego Podola i części Ukrainy oraz stawała się lennem tureckim
20 VI 1566 roku urodził się Zygmunt III Waza, król Polski i Wielki Książę Litewski oraz król Szwecji. Był jednym z najdłużej panujących władców w dziejach Polski, od 1587 do 1632 roku. Za jego rządów wojska polskie opanowały Moskwę, a terytorium Rzeczypospolitej powiększono o ziemię smoleńską, czernichowską i siewierską, dzięki czemu Polska osiągnęła obszar 990 tys. km², co stanowiło największą powierzchnię, jaką nasze państwo miało w swej historii
21 VI 1305 roku zmarł Wacław III, król Polski w latach 1300 – 1305
22 VI 1941 roku III Rzesza Niemiecka zaatakowała Związek Radziecki, rozpoczynając tym samym Plan Barbarossa
23 czerwca – w 1703 roku urodziła się Maria Leszczyńska, córka króla polskiego Stanisława Leszczyńskiego, królowa Francji, żona Ludwika XV
24 czerwca – w 972 roku pod Cedynią Mieszko I pokonał wojska margrabiego Marchii Łużyckiej Hodona
25 VI 1447 roku Kazimierz IV Jagiellończyk został koronowany w Krakowie na króla Polski
26 VI 1295 roku na króla Polski został w Gnieźnie koronowany Przemysł II, od czasów rozbicie dzielnicowego w 1138 roku – król na swojej pieczęci umieścił orła w koronie
27 czerwca - w 1629 roku wojska polskie pod dowództwem hetmana Stanisława Koniecpolskiego rozbiły wojska szwedzkie dowodzone przez króla Gustawa Adolfa pod Trzcianką, był to największy polski triumf nad Szwedami od czasów Kircholmu w 1605 roku
28-30 VI 1956 poznański czerwiec
30 VI 1587 roku w podwarszawskiej Woli rozpoczęła się wolna elekcja, w wyniku której nowym królem Polski został Zygmunt III Waza
LIPIEC
1 VII 1569 - po zawarciu Unii Lubelskiej powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów
4 VII 1776 - ogłoszenie w Filadelfii Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych, dokument uzasadniał prawo Trzynastu Kolonii brytyjskich w Ameryce Północnej do wolności i niezależności od króla Wielkiej Brytanii, Jerzego III
4 VII 1943 - W katastrofie lotniczej w Gibraltarze zginął premier polskiego rządu na uchodźstwie i naczelny wódz gen. Władysław Sikorski
7 VII 1807 – na mocy pokoju w Tylży utworzono Księstwo Warszawskie
14 VII 1789 – lud paryski zdobył Bastylię
15 VII 1410 - wojska polsko-krzyżackie pod wodzą Władysława Jagiełły i księcia Witolda pokonały pod Grunwaldem armię krzyżacką, było to największe zwycięstwo w dziejach polskiego oręża
17 VII 1399 - zmarła królowa Jadwiga, kanonizowana przez Jana Pawła II w 1997r.
19 VII 1655 - Szwecja wypowiedziała wojnę Polsce. Początek „potopu szwedzkiego”
20 VII 1969 - dwaj Amerykanie Neil Armstrong i Edwin Aldrin, członkowie załogi statku kosmicznego Apollo 11, wylądowali na Księżycu
22 VII 1807 - Cesarz Napoleon nadał Księstwu Warszawskiemu konstytucję na zamku w Dreźnie
28 VII 1993 - podpisany został Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzeczpospolitą Polską
SIERPIEŃ
1 VIII 1944 - rozpoczęło się Powstanie Warszawskie o godzinie „W” (17: 00)
5 VIII 1772 - I rozbiór Polski, Rosja, Prusy i Austria w Petersburgu podpisują traktat rozbiorowy ustalający zagarnięcie części ziem polskich przez te trzy państwa
5 VIII 1864 - został stracony dyktator powstania styczniowego, Romuald Traugutt
6 VIII 1945 - Amerykanie zrzucili bombę atomową na Hiroszimę a następnie 9.08 na Nagasaki
14 VIII 1385 – została zawarta unia personalna w Krewie z Litwą
15 VIII 1920 – Bitwa warszawska („Cud nad Wisłą”), bitwa warszawska została uznana za 18. przełomową bitwę w historii świata. Zdecydowała o zachowaniu niepodległości przez Polskę i zatrzymała rozprzestrzenienie się rewolucji bolszewickiej na Europę Zachodnią
17 VIII 1629 - urodził się przyszły król Polski, Jan III Sobieski - przez Turków był zwany Lwem Lechistanu, a przez chrześcijan Obrońcą Wiary
19 VIII 1587 - podczas wolnej elekcji na króla Polski wybrany został Zygmunt III Waza
23/24 VIII 1939 - podpisanie tajnego paktu o nieagresji pomiędzy ZSRR a III Rzeszą (pakt Ribbentrop - Mołotow) mówiący o podziale ziem II Rzeczpospolitej między tymi państwami
31 VIII 1980 - zakończył się wielki strajk w Stoczni Gdańskiej podpisaniem porozumień władzy ludowej ze strajkującymi robotnikami. Efektem tego było między innymi powstanie pierwszego niezależnego związku zawodowego NSZZ „Solidarność” pod przywództwem Lecha Wałęsy. „Solidarność” stała się także ogólnopolskim, społecznym ruchem wolnościowym
WRZESIEŃ
1 IX 1939 - o godzinie 4: 45 rozpoczęła się II wojna światowa - najkrwawsza i najokrutniejsza z wojen w dziejach ludzkości
3 IX 1939 - wypowiedzenie wojny III Rzeszy Niemieckiej przez Anglię i Francję
3 IX 1901 – strajk uczniów szkół podstawowych we Wrześni, którzy zbuntowali się przeciwko germanizacji
7-10 IX 1039 bitwa pod Wizną nazwana „Polskimi Termopilami” gdzie nasi żołnierze mimo znikomych szans na zwycięstwo do samego końca walczyli z Niemcami
12 IX 1683 - wojska polskie pod dowództwem króla Jana III Sobieskiego wraz z armiami sprzymierzonych pokonują wojska tureckie, które oblegały Wiedeń. Bitwę tę nazwano Odsieczą Wiedeńską, była ona symbolem obrony chrześcijańskiej Europy przed turecką armią innowierców
17 IX 1939 - Armia Czerwona wkracza na wschodnie ziemie Polski, datę tę uważa się, jako początek IV rozbioru Polski
PAŹDZIERNIK
Polski październik 1956 był przełomem politycznym w kraju w okresie stalinizmu, po strajkach kierownictwo PZPR zadeklarowało chęć naprawy tzw. "błędów i wypaczeń" a podczas obrad VIII Plenum KC PZPR (19-21 października) wybrano na I sekretarza partii Władysława Gomułkę
6 X 1762 - wojna z Turcją hetman wielki koronny Jan Sobieski rozbił siły Tatarów i Kozaków w bitwie pod Krasnobrodem, uwalniając 2,5 tys. jasyru
12 X 1492 – Krzysztof Kolumb dopłynął do archipelagu Bahamów, odkrywając Amerykę dla Europejczyków
14 X 1773 – utworzenie na mocy ustawy Sejmu Komisji Edukacji Narodowej. Obecnie dzień ten stanowi Święto Edukacji Narodowej
15 X 1582 - pierwszy dzień obowiązywania kalendarza gregoriańskiego w Rzeczypospolitej i niektórych innych państwach katolickich: bezpośrednio po 4 października nastąpił 15 października
16 X 1384 - na Wawelu odbyła się koronacja Jadwigi Andegaweńskiej na króla Polski
16 X 1978 - arcybiskup krakowski kardynał Karol Józef Wojtyła został wybrany na papieża, jako pierwsza osoba spoza Włoch od 456 lat. Przyjął imię Jan Paweł II
17 X 1683 – Romuald Traugutt został dyktatorem powstania styczniowego
24 X 1945 - weszła w życie Karta Narodów Zjednoczonych i powstała Organizacja Narodów Zjednoczonych
28 X 1924 - w warszawskiej katedrze św. Jana został pochowany Henryk Sienkiewicz
LISTOPAD
6/7 XI 1917 roku wybuchła rewolucja w Rosji. Rządy przejęli bolszewicy kierowani przez Włodzimierza Lenina - więcej w artykule - Rewolucja w Rosji i pokój Brzeski w 1918 roku
8 XI 1632 roku Sejm Elekcyjny wybrał na króla Polski Władysława IV Wazę
11 XI 1918 odzyskanie przez Polskę niepodległości
14 XI 1990 roku podpisano w Warszawie polsko – niemiecki traktat potwierdzający granicę na Odrze i Nysie Łużyckiej
15 XI 1920 roku utworzono Wolne Miasto Gdańsk
16 XI 1918 roku Józef Piłsudski poinformował telegramem rządy państw zachodnich i Stany Zjednoczone o powstaniu Państwa Polskiego
24 XI 1227 roku w Gąsawie został zamordowany Leszek Biały – książę mazowiecki i kujawski z dynastii Piastów
25 XI 1795 roku ostatni król Rzeczypospolitej Obojga Narodów Stanisław August Poniatowski abdykował na rzecz Rosji
26 XI 1715 roku zawiązała się w Tarnogrodzie konfederacja zwana później tarnogrodzką
29/30 XI 1830 wybuchło powstanie listopadowe, jeden z największych zrywów niepodległościowych w okresie zaborów, powstanie zakończyło się klęską 21 października 1831 roku, kiedy padł Zamość - ostatni punkt oporu powstańców
GRUDZIEŃ
7 XII 1941 roku Japonia zaatakowała Pearl Harbor na Hawajach, rozpoczynając wojnę ze Stanami Zjednoczonymi
9 XII 1922 roku Gabriel Narutowicz został wybrany na pierwszego prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
10 XII 1905 roku Henryk Sienkiewicz odebrał literacką nagrodę Nobla.11 XII 1618 roku zawarto rozejm w Dywilinie kończący wojnę polsko – moskiewską
12 XII 1501 roku Aleksander Jagiellończyk został koronowany na Wawelu na króla Polski
13 XII 1981 roku w Polsce wprowadzono stan wojenny
14 XII 1575 roku książę Siedmiogrodu Stefan Batory został ogłoszony królem Polski
16 XII 1981 roku podczas stanu wojennego oddziały ZOMO spacyfikowały górników KWK „Wujek” w Katowicach, zabijając 9 górników
17 grudnia – w 1970 roku doszło w Gdyni do masakry robotników Stoczni im. Komuny Paryskiej, gdzie zginęło 10 osób oraz do walk ulicznych w Szczecinie, w których zginęło 16 osób – tzw. Czarny Czwartek
18 XII 1916 roku zakończyła się jedna z najkrwawszych bitew I wojny światowej – bitwa pod Verdun
19 XII 1737 roku zmarł Jakub Sobieski, polski królewicz, pretendent do tronów: polskiego, mołdawskiego i węgierskiego
20 XII 1922 roku Stanisław Wojciechowski został wybrany na drugiego prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
21 XII 1944 roku Leopold Okulicki został mianowany dowódcą Armii Krajowej
27 XII 1918 roku rozpoczęło się powstanie wielkopolskie